Çocuklarda Nötropeni Tedavisi

Çocuklarda nötropeni nedir?

Kanda bulunan beyaz küre denilen akyuvarların bir tipi olan nötrofil ya da parçalı lökositlerin sayıca az olmasına nötropeni denir.

Nötrofiller kemik iliğindeki kök hücrelerden gelişir. Bakteriyel enfeksiyonlara karşı konak savunmasında rol oynayan, bakterileri yok eden (fagositoz yapan) hücrelerdir. Vücutta yeterli nötrofil olmazsa ağır ciddi bakteriyel enfeksiyonlar meydana gelir.

Çocuklarda her yaş grubunda bazen hafif, bazen de ölümcül seyredebilen klinik tablolarda sorumlu etken nötropeni olabilir. Nötropeni, genel olarak mutlak nötrofil sayısının (MNS) 1500/mm3 ’ün altına düşmesine denir.

Mutlak nötrofil sayısının (MNS),yaşa ve ırka göre normal düzeyinin altında olması nötropeni olarak tanımlanmaktadır.

Yenidoğanda nötropeninin alt sınırı 6 000/mm3 ’tür, bebeğin büyümesi ile ikinci haftada bu sınır 1 000/mm3 ’e iner ve 1 yaşa kadar bu düzeyde kabul edilir. Bir yaşından sonra ise alt sınır 1 500/mm3 olarak alınmaktadır.

Mutlak nötrofil sayısı: 1 000-1 500/mm3 olanlar hafif, 500-1 000/mm3 olanlar orta, 500 ve altı/mm3 olanlar ise ağır nötropeni olarak sınıflanır.

Çocuklarda nötropeni belirtileri nelerdir?

Diğer çocuklara kıyasla nötropenili çocuklarda enfeksiyonlar;

• Daha sık,
• Daha ciddi ve ağır,
• Daha kolaylıkla ve hızla kötüleşebilen enfeksiyonlardır.

Enfeksiyonun yerine göre yakınmalar değişir. Örneğin kulak enfeksiyonu varsa kulak ağrısı yakınması, akciğerlerde enfeksiyon varsa öksürük solunum sıkıntısı olur.

Nötropeniye yol açan nedenler nelerdir?

• Enfeksiyonlar,
• İlaçlar,
• Radyoterapi,
• Genetik nedenler,
• Kemik iliği yetmezliği,
• İmmun sistemin kendi nötrofillerine karşı antikor üretmesi (otoimmun nötropeni).

Nötropeni tanısı nasıl konur?

Tam kan sayımı yapılarak ve kan yayması mikroskopta incelenerek nötropeni tanısı konur. Sonra nedene yönelik kemik iliği incelemesi, enfeksiyon araştırılması ve genetik testler gibi ileri tetkikler yapılabilir.

Çocuklarda nötropeni nasıl tedavi edilir?

Çocuklarda nötropeni tedavisi nedenine ve nötropeninin derecesine göre değişir. Tüm vakalarda tedavi gereksinimi yoktur.

Absolü nötrofil sayısı tedavi kararını etkiler. Çok düşük nötrofil sayısı varsa ağır enfeksiyon riski artar.

Tedavi gerektiği zaman nötropenili çocuklarda çeşitli tedaviler uygulanır.

• Kemik iliğini daha fazla nötrofil yapması amacıyla uyarmak için G_CSF uygulamaları,
• İmmun sistemin kendi nötrofillerini yıkmasını önlemek için steroid tedavisi,
• Enfeksiyonlarla mücadele için granülosit infuzyonları,
• Antibiyotiklerle enfeksiyonların önlenmesi ve tedavisi,
• Nötropenili çocuklarda uygulanan tedaviler olarak sayılabilir.

Nötropeni Durumunda Enfeksiyonlardan Korunma

• Kalabalık ortamlardan kaçınma,
• Hasta kişilerden uzak durma,
• Dışarı çıkıldığında maske takılması,
• Sık el yıkama,
• Diş ve ağız bakımı,
• Çiğ sebze ve meyve tüketimi, pastörize olmayan çiğ süt ürünleri kullanılması, kuruyemiş, bal tüketimi sakıncalı.

Acil Hastaneye Başvurulmadı Gereken Durumlar

Nötropenili çocuk hastada herhangi bir enfeksiyon varlığında hastaneye hemen başvurmaları önemlidir.

• 38 derece üzeri ateş,
• Titreme veya terleme,
• Solunum sıkıntısı,
• Ağız yaraları,
• Boğaz ağrısı,
• İdrar yaparken yanma,
• Kusma veya ishal,
• Yeni ortaya çıkan ağrı,
• Ağır bir enfeksiyon belirtisi olabilir. Tedavinin hemen başlanması hayati önem taşır.